پیچ (به انگلیسی: Screw یا Bolt) نوعی روش و وسیله برای اتصال است، که به صورت مارپیچی رزوه شده و معمولاً از جنس فلز می‌باشد. اگرچه در زبان فارسی فقط از واژه «پیچ» برای انواع این وسیله استفاده می‌شود، در زبان انگلیسی معمولاً بین Screw  و Bolt  تفاوت قائل می‌شوند.

با اینکه هیچ تفاوت پذیرفته شده جهانی بین Screw و Bolt وجود ندارد، اما معمولاً منظور از Bolt پیچ‌هایی است که از داخل یک سوراخ عبور کرده و از طرف دیگر توسط یک مهره محکم می‌شود، در حالیکه منظور از Screw پیچ‌هایی است که معمولاً فاقد مهره بوده و به صورت خودتراش بسته می‌شود و اغلب در اتصال با چوب یا پلاستیک از آن استفاده می‌شود. در زبان فارسی گاهی به Screw، پیچ خودکار نیز گفته می‌شود.

به قسمت آچارخور یا سر پیچ در اصطلاح گل پیچ گفته می شود. طیف گسترده‌ای از پیچ نظیر سر شش گوش، استاد بولت، آلن، هرز گرد، سر مته ای، اتاقی، استوانه ای، سر خزینه، خروسکی، چوب، ام دی اف، سر چهار گوش و غیره وجود دارد.

یکی از انواع پرکاربرد پیچها متری می‌باشد که در واقع میلگردی تمام رزوه و فاقد گل است و در صنایع گوناگون مورد استفاده قرار می‌گیرد. ابعاد این پیچ‌ها از چند سانتی‌متر تا چند متر (حداکثر ۶متر) می‌تواند باشد و در گریدها و پوشش‌های مختلف با توجه به استانداردهای جهانی موجود قابل تولید می‌باشند.

انواع رزوه

نوع خط الراس‌های حلزونی یا نوع رزوه به صورت رزوه مثلثی، رزوه مربعی، رزوه ذوزنقه‌ای و رزوه نیم دایره‌ای و غیره می‌باشد که سطح استوانه پیچ را احاطه کرده‌است.

رزوه‌ها به دو روش ایجاد می‌شوند:

ایجاد رزوه با روش رولینگ (بدون براده برداری)

ایجاد رزوه با روش براده برداری (حدیده/ ماشین کاری)

رزوه نوع مثلثی یکی از رایجترین و پرکاربردترین نوع رزوه می‌باشد. رزوه مثلثی با زاویه ۵۵ درجه (Whitworth – BSW) و زاویه ۶۰ درجه (ISO) تولید می‌شود.

پیچ سرمته چیست؟

پیچ سرمته دارای  نوعی مته است که عملیات مجزای حفاری و ضربه زدن را برای نصب سریعتر و اقتصادی تر تجهیزات حذف کرده و در یک عمل آن را با هم ادغام می کند. وجود ساختار مته در آن  اجازه می دهد تا در مواد با پایه فولادی تا ضخامت ۱/۲ اینچ نصب شوند.

پیچ های سرمته پرمصرف ترین انواع پیچ ها در صنایع مختلف محسوب می شوند و شکل ظاهری، کاربرد و ویژگی های منحصر به فردی دارند. پیچ سرمته معمولا به منظور اتصال ورق های گالوانیزه مورد استفاده قرار می گیرند.

از سویی دیگر در کنار پیچ باید مهره ای وجود داشته باشد تا درون هم محکم و چفت شوند. مهره وسیله ای است که گرد یا چند ضلعی می باشد که داخل سوراخ آن رزوه شده است. مهره ها، یک جسم کمکی برای پیچ ها به حساب می آیند. پیچ ها به واسطه مهره ها محکم تر در مسیر چرخش خود بسته می شوند.

مواد سازنده

متداول ترین ماده برای ساخت پیچ های سرمته، فولاد ضد زنگ است. گاهی اوقات شاید از مواد دیگری نیز استفاده شود، اما فولاد ضد زنگ بسیار رایج تر است. فولاد ضد زنگ، سخت و بادوام است، کیفیتی که این محصول را به انتخابی عالی برای ساخت پیچ های سرمته تبدیل کرده است.

پیچ های سرمته فولاد ضد زنگ نیز در طیف وسیعی از پرداخت ها موجود است، از جمله:

• پیچ های سرمته با روکش روی روشن
• پیچ های سرمته روی
• پیچ های سرمته فولاد ضد زنگ ساده

انواع پیچ سرمته

•  شیروانی

• سر تخت

•  واشردار

 موارد استفاده 

پیچ‌های سرمته را می‌توان برای کاربردهای متنوعی که شامل بستن دو نوع ماده مختلف به یکدیگر است، استفاده کرد. معمولاً از این نوع پیچ برای بستن فلز به چوب یا حتی فلز به فلز استفاده می شود. البته پیچ های سرمته، ورق‌های گالوانیزه که برای ساخت سقف کاذب و قاب های فولادی استفاده می شود، را به یکدیگر متصل می سازند.

به برخی از کاربردهای ممکن برای پیچ های سرمته در بخش زیر اشاره شده است:

•  اتصال فلزات

از پیچ های سرمته می توان برای بستن ورق های فلزی به مواد دیگر یا حتی برای اتصال فلز به فلز دیگر استفاده کرد. این نه تنها آن ها را در مقایسه با سایر انواع پیچ های رایج متمایز می کند، بلکه پیچ سرمته را در طیف گسترده ای از صنایع و کاربردها بسیار کارساز می کند.

•  چوب

در حالی که پیچ های چوبی تولید شده به طور معمول اولین انتخاب برای کارهای مربوط به چوب و برشکاری آن هستند، پیچ های سرمته نیز ممکن است در سناریوهای خاص نجاری مفید باشند. به عنوان مثال، پیچ های سرمته برای ساخت، تعمیر یا نگهداری سوله ها و ساختمان های چوبی و همچنین تجهیزات چوبی استفاده می شوند.

•  پلاستیک

پیچ های سرمته را می توان همراه با پلاستیک در کاربردها و محیط های خاص نیز استفاده کرد. یکی از نمونه‌های استفاده از پیچ های سرمته با پلاستیک می‌تواند بستن ورق‌ها یا اجزای سازنده هنگام کار با کانال‌کشی و لوله‌های پلاستیکی باشد.

 

تفاوت پیچ های خودکار و پیچ های سرمته در چیست؟

اگرچه ممکن است در کاربرد شبیه به نظر بیایند ولی از نظر ظاهری تفاوت هایی با هم دارند و نباید با یکدیگر اشتباه گرفته شوند. در بعضی مواقع این دو اصطلاح اغلب به جای هم استفاده می شوند، اما در واقع، این دو نوع مختلف پیچ هستند. تفاوت موجود در آن ها در بهترین و مناسب ترین کاربرد مهم است، بنابراین نباید وسوسه شوید که از یکی به جای دیگری استفاده کنید؛ زیرا این امر می تواند منجر به اتصال ضعیف تر بین مواد شود.

پیچ‌های خودکار به رزوه‌های خود ضربه می‌زنند، اما قادر به سوراخ کردن مواد مانند ورق فلز نیستند. در این مورد، پیچ های خودکار نیاز به یک سوراخ پیلوت دارند. با این حال، پیچ های سرمته دارای یک مته نوک تیز بر روی پیچ هستند که نیاز به سوراخ پایلوت را مرتفع می سازد؛ زیرا این مدل پیچ می تواند رزوه خود را در مواد برش دهد. پیچ های سرمته تطبیق‌پذیرتر هستند، زیرا می‌توانند مانند پیچ‌های خودکار به قطعه مورد نظر ضربه بزنند. این امر باعث می شود پیچ های سرمته بسیار سازگارتر و ایده آل تر برای کار با طیف وسیع تری از مواد در محیط ها و صنایع مختلف باشد.